کیست درمویید (ِDermoid cyst) که به آن کیست مویی نیز گفته می شود، یک توده خوش خیم روی یک یا هر دو تخمدان می باشد. این توده شامل چربی، خون، مو، غضروف، دندان یا بافت های تیروئید می باشد. این کیست بر اثر بقایای مواد ژنتیک یا سلول های بنیادی ایجاد شده است و منشاء آن به دوران جنینی باز می گردد. در صورتی که برای درمان آن اقدامی صورت نگیرد به دلیل بزرگ و سنگین شدن تومور می تواند باعث چرخش پایه تخمدان شده و خونریزی یا پارگی و عفونت به همراه داشته باشد.  این تورمورها می توانند تا سنین کودکی و حتی بزرگسالی مخفی باقی بمانند.

این کیست ها معمولا در نتیجه عدم رشد هماهنگ لایه های پوست در دوران جنینی و بوجود آمدن فضای کیسه مانند در لایه اپیتلیوم می باشد.

کیست درمویید به هیچ عنوان اکتسابی و عفونی نمی باشد. زیرا که از دوران جنینی در بدن وجود داشته و در سن 20-30 سالگی مشاهده می شود.

 

علائم کیست درمویید چیست؟

در بسیاری از موارد کیست درمویید هیچ علائمی ندارد. در صورتی که این کیست ها شروع به بزرگ شدن کنند علائم و مشکلاتی را برای فرد ایجاد می کنند از جمله:

• درد شکم
• تهوع و استفراغ
• اختلال در دفع ادرار
• افزایش وزن شدید و بدون علت
• احساس درد در هنگام رابطه جنسی با همسر
• بزرگ شدن شکم غیر طبیعی مانند زمان حاملگی
• تب و لرز
• خونریزی غیر طبیعی از واژن
• درد شدید در قسمت پایین کمر و ران ها
• ترشحات چرکی

دلایل ایجاد کیست درمویید چیست؟

دلایل ابتلا به کیست درمویید هنوز مشخص نمی باشد ولی می توان به عوامل زیر به عنوان برخی از عوامل ایجاد کیست اشاره کرد:

•  بارداری
• مشکلات هورمونی
• کیست تخمدان قبل

خطر ابتلا به کیست درمویید در چه سنی بالا است؟

خطر ابتلا به این کیست در هرسنی وجود دارد. بر اساس تحقیقات و شواهدی که وجود دارد این کیست بیشتر در سنین باروری و در سنین 20 -30 سال قابل مشاهده است.

اندازه کیست درمویید چقدر است؟

این کیست ها می توانند اندازه های متفاوتی داشته باشند. اکثرا اندازه این کیست ها از زیر 1 سانتی متر شروع شده و ممکن است به قطر 45 سانتی متری نیز برسد.  همانطور که گفته شد بزرگ شدن این کیست ها احتمال چرخش تخمدان را افزایش داده و با اختلال در جریان خون تخمدان ممکن است بتعث نازایی در فرد شود.

کیست درمویید چه زمانی خطرناک است؟

این کیست زمانی خطرناک محسوب میشود که در سن بالای 40 سال مشاهده شود. در این صورت امکان بدخیم شدن آن وجود دارد.

راه های درمان کیست درموئید چیست؟

درمان این کیست اورژلنسی نیست ولی نیاز به درمان دارد. در صورتی که چرخش تخمدان رخ داده باشد و فرد دچار علائم استفراغ،  تب، اسهال و یا یبوست و درد شدید داشته باشد بلافاصله باید تحت درمان قرار گیرد.

در مراحل ابتدایی بیماری ممکن است این کیست ها از بین برود.  توصیه می شود که در فواصل زمانی مشخص سونوگرافی لگنی انجام گیرد.

تنها راه درمان این بیماری جراحی می باشد. لاپراسکوپی کیست درمویید تخمدان یکی از محبوب ترین روش های جراحی می باشد.

بسته به سایز و اندازه کیست 2 نوع روش جراحی مورد استفاده قرار می گیرد.  روش جراحی باز که از آن به عنوان لاپراسکوپی یاد شده و عمل جراحی بسته . در صورتی که کیست کوچک بوده و آسیبی به تخمدان وارد نکرده باشد پزشک جراح از روش سیستکتومی استفاده کرده و قسمت کوچکی از تخمدان را به همراه کیست بیرون آورده. اما در صورتی که کیست به تخمدان ها آسیب جدی وارد کرده باشد پزشک جراح از روش اوفورکتومی استفاده کرده و تمام تخمدان را خارج می کند.

در صورتی که کیست درمویید سرطانی باشد،  با تشخیص پزشک،  رحم،  تخمدان ها و لوله های فالوپی برداشته شده و سپس پرتو درمانی و شیمی درمانی صورت می گیرد.

در مراحل ابتدایی بیماری،  پزشک توصیه می کند چند ماه صبرکنید. ممکن است در طول مدت زمان چند ماهه این کیست ها از بین بروند.

دکتر شایسته غفوری، متخصص زنان و زایمان و نازایی در دزفول، با استفاده از روش لاپراسکوپی، طول درمان و دوران نقاهت را نسبت به روش های سنتی کاهش داده و باعث می شود شخص درد کمتری را تحمل کند.  همچنین این روش نسبت به روش سنتی ریسک عفونت و چسبندگی کمتری را دارا می باشد.

چه زمانی می توان کیست را خارج کنیم؟

پزشک با معاینه و انجام سونوگرافی می تواند از وجود کیست های درموییدی در بدن مطلع شود . در صورتی که هر یک از علائم زیر مشاهده شود،  دکتر شایسته غفوری عمل برداشتن کیست را ضروری می داند.

• احساس درد در شکم و وجود کیست درناک و متورم
• رشد کیست و تغییر رنگ
• برداشتن کیست بنا به دلایل زیبایی

از آنجا که این بیماری زمینه ی ژنتیکی دارد،  تنها راه پیشگیری از ابتلا به آن،  سونوگرافی سالیانه می باشد. به طوری که خانم های بالای 20 سال هر سال  باید برای انجام سونوگرافی به پزشک مراجعه کنند.